Beograd je pun prirodnih lepota i prostranih parkova, koji tokom leta predstavljaju pravu zelenu oazu i obezbeđuju prirodan hlad u vrelim danima, a tokom zime pokazuju pejzaže koji ne bi mogli biti naslikani ni od strane najveštijih slikara. Čari Beograda leže upravo u tome - sve što se u njemu nalazi se mora lično videti i doživeti, bez fotografija i pročitanih opisa, jer se samo tako može potpuno iskusiti svaki deo ovog grada. Lokacija za koju zasigurno treba odvojiti nekoliko sati je Avala Beograd.
Bez obzira da li živite u Beogradu ili ste u poseti, planina Avala je destinacija koju morate posetiti. Jedno je od omiljenih izletišta Beograda i predstavlja mesto gde se ukrštaju istorija, prirodne lepote i nestvarni vidikovci. Posebnu zanimljivost predstavlja to što je Avala za samo 11 metara premašila granicu iznad 500 metara neophodnih za status planine. Kao takva, predstavlja najnižu planinu u centralnoj Srbiji.
Planina Avala je od samog centra Beograda udaljena oko 18 km. Ukoliko dolazite u Beograd, ne propustite da provedete dan na ovoj planinskom izletištu, daleko od gradske buke i saobraćajne gužve. Do Avale možete doći sopstvenim prevozom, ali i autobusom javnog gradskog prevoza koji u letnjem periodu, subotom i nedeljom, saobraća do vrha planine. Redovna autobuska linija tokom cele godine saobraća avalskim putem, ali do podnožja Avale. Cela planina prekrivena je šumom, tako da možete uživati u netaknutoj prirodi i čistom vazduhu.
Avala Beograd
Nadmorska visina Avale iznosi 511 metara i smatra se najpopularnijom planinom za duži boravak u prirodi i svežem, čistom vazduhu. Prelepi izvori sveže vode, za koju neki čak tvrde i da je lekovita, staze za šetanje, ravni i brdoviti predeli su sve što je potrebno da se u Vama probudi pravi avanturistički duh i želja da se sjedinite sa prirodom. Avala Beograd je još jedno od brojnih obeležja Beograda i njene lepote su oduzimale dah mnogim domaćim i stranim turistima.
Prirodni kompleks planine je zaštićen još od 1859. godine, a smatra se da sam naziv ove planine označava "Golo brdo" i potiče iz XIV veka. Od XIX veka ovaj predeo je pošumljen listopadnom i četinarskom šumom. Inače, postoje izvori koji nam govore da je planina Avala je dobila naziv po turskoj reči "havala" što znači vidikovac - tako da možete očekivati predivan pogled na ceo Beograd, ali i centralni deo Srbije!
Kulturno-istorijska obeležja planine Avale
Pored prirodnih lepota, interesantna je i istorija Avale, koja seže čak do rimskog doba, kada se smatra da se ovde nalazilo vojničko utvrđenje. O nekadašnjoj rimskoj naseobini danas svedoče davno napuštena rudarska okna u rudniku žive “Šuplja stena” u podnožju planine Avale.
U srednjem veku na Avali se nalazio grad Žrnov opasan tvrđavom za čiji nastanak je vezano nekoliko legendi. Jedna od njih govori da su utvrđenje izgradili 1442. godine Turci kako bi pratili kretanje mađarske vojske oko Beograda, koje je predvodio čuveni junak Sibinjanin Janko. Prema drugim narodnim predanjima, tvrđava je bila zamak Jerine, žene Đurđa Brankovića. Turska vojska sultana Murata zauzela je utvrđenje 1442. godine, koje tada postaje tursko. Odavde se pružao izvanredan pogled na Beograd sve do Dunava, što je Turcima koristilo za konačno osvajanje Beograda 1521. godine.
Nažalost, ruševine grada su sklonjene 1934. godine kada je počela izgradnja spomenika Neznanom junaku.Pored prostrane šume, izvora, flore i faune, Avala Beograd je bogata i kulturno-istorijskim spomenicima.
Spomenik Neznanom junaku
Jedan od najpoznatijih spomenika je Spomenik Neznanom junaku. Izgrađen je kao mauzolej koji se nalazi na samom vrhu planine Avala. Podignut je 1938. godine kao simbolično mesto za odavanje počasti svim stradalim borcima u ratovima između 1912 i 1918. godine po želji kralja Aleksandra I Karađorđevića. Nakon Prvog svetskog rata lokalno stanovništvo pronašlo je neobeležen grob i mali spomenik, koji je srpski narod podigao davne 1922. godine. Ubrzo nakon toga je podignut impozantni spomenik Neznanom junaku. Spomenik Neznanom junaku je delo čuvenog vajara Ivana Meštrovića u obliku mauzoleja sa karijatidama, kojima su predstavljene žene u narodnim nošnjama iz svih jugoslovenskih delova i predstavljaju simbol majki svih poginulih boraca koje upućuju na ideju jugoslovenstva.
Temelj spomenika je postavljen i osveštan, simbolično, na Vidovdan 1934. godine. Osnovu spomenika čini sarkofag ili kameni kovčeg, kroz koji je moguće proći. Zanimljivo je da je sarkofag postavljen na petostepeni postament, koji simboliše pet vekova dugo ropstvo Srbije. Unutar postamenta postoji skrivena prostorija, kripta, u kojoj se nalazi kovčeg sa posmrtnim ostacima neznanih junaka. Pri vrhu spomenika danas stoji uklesana godina završetka spomenika “MCMXXXVIII”, a sa suprotne strane “Aleksandar I kralj Jugoslavije Neznanom junaku”. Spomenik je proglašen za spomenik kulture 1984. godine, a nekoliko godina kasnije i zaa kulturno dobro od izuzetnog značaja.
Spomenik sovjetskim ratnim veteranima
Na putu ka vrhu planine nalazi se Spomenik sovjetskim ratnim veteranima podignut 1965. godine. Spomenik je podignut u čast 18 članova sovjetske vojne delegacije, koja je stradala u avionskoj nesreći na Avali 1964. godine kada je avion udario u vrh planine. Sovjetska vojna delegacija letela je ka Beogradu kako bi prisustvovala godišnjici oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu, kada je veliku ulogu odigrala i Crvena armija. Spomenik je delo Jovana Kratohvila.
Spomenik Vasi Čarapiću
Vasilije Vasa Črapić, značajna istorijska ličnost, ostao je u narodu poznat kao Zmaj od Avale. Bio je jedan od najistaknutijih boraca tokom ustanka protiv dahija, kada je 1806. godine i poginuo u borbi za oslobođenje Beograda. U neposrednoj blizini spomenika na Avali nalazi se planinarski dom "Čarapićev brest". Pored spomenika na Avali, Vasa Čarapić dobio je svoj spomen nedalko od mesta gde je poginuo, pored današnjeg zdanja Narodnog pozorišta.
Avalski toranj - Najlepši vidikovac u Beogradu
Glavno obeležije planine Avale je svakako poznati Avalski toranj, mnogima poznat kao “Čuvar grada”. Prvobitni toranj koji se nalazio na Avali je zvanično otpočeo sa radom 1965. godine. Na vrhu tornja se nalazila antena koja je služila kao TV i radio prijemnik, visine od 60 metara i težine čak 25 tona. Kada je izgrađen, važio je za remek-delo arhitekture. Toranj je bio čvrsto utemeljen tako da je odolevao svim vremenskim neprilikama i naletima Košave. Bio je u savršenoj funkciji, sve dok ga 29. aprila 1999. godine nije srušen tokom stravičnog bombardovanja. Tada je srušeno na stotinak kvadrata njegove nekadašnje terase. Ono po čemu je tadašnji toranj bio jedinstven u celom svetu je to što je bio jedini toranj koji je za poprečni presek imao jednokraki trougao; nije bio direktno uzemljen, već se oslanjao na svoje tri noge i od otvaranja, pa sve do razaranja je bio najviša građevina na Balkanu.
Uklanjanje ruševina tornja počelo je 2005. godine. Zbog velike važnosti ubrzo je doneta odluka o potrebi da se izgradi novi toranj. Nakon rušenja tornja, pokretane su mnoge akcije za obnovu istog, te su prvi radovi počeli 2007. godine. Posle velikog broja radova, toranj je ponovo otvoren za posetioce 29. oktobra 2009. godine. Danas ponosno stoji kao važan simbol našeg grada i sa njegovog vrha se pruža neverovatan pogled na celu Šumadiju. Prema broju posetilaca toranj se ubraja među pet najposećenijih turističkih atrakcija u Beogradu.
Novi toranj ima 38 spratova na koje se može stići pomoću dva lifta. Zanimljivo je da je zadržan postament tornja trougaonog oblika iz koga idu tri noge. Posetioci mogu uživati u restoranu na 119. metru visine tornja, dok je vidikovac na visini od 122 metra. Jedina razlika u odnosu na stari toranj je što sadašnji sada visok impozantnih 204,68 metara. Ukoliko dolazite na Avalu, obavezno se popnite na Toranj, opčiniće Vas pogled na Šumadiju i centralni deo Srbije. Ovaj toranj je zaštitni znak Beograda upravo zbog toga što je oduvek bio pokazatelj putnicima da se približavaju našem glavnom gradu. Avalski toranj je svakako nešto što prvo ugledate kada se uputite u prestonicu.
Rudna bogatstva Avale Beograd
Avala Beograd je mesto nalazišta nekoliko ruda - olova, srebra, gvožđa, cinobarita i žive. Interesantan je podatak da je mineral plavo-zelene boje avalit pronađen upravo na planini i da je dobio naziv po Avali! Iako nisu pronađeni tačni podaci kada su pronađeni prvi rudnici na planini, poznato je da je na ovom lokalitetu pronađeno nekoliko različitih rudnika. Primera radi, na Avali se nalazi i rudnik "Šuplja stena" u kojem su eksploatisani olovo i živa. U hodnicima ovog rudnika otkriveni su tragovi neolitskih civilizacija. U blizini se nekada nalazio rudnik olova i cinka "Crveni breg". Sa svim svojim prirodnim bogatsvima, lepotama, spomenicima kulture, Avala je 2007. zvanično proglašena zaštićenim prirodnim dobrom na inicijativu Skupštine grada Beograda. Avala je još u XIX veku, tačnije 1859. godine, prema nalogu kneza Miloša ograđena i zaštićena. Malo posetilaca zna da je planina Avala proglašena za nacionalni park i da se danas ubraja među dobrima od opšte značaja. Poznato je da predele na Avali i danas istražuju tragači za plemenitim metalima.
Sva prirodna bogatstva planine
Nacionalni park i planina Avala dom je za više od 600 biljnih vrsta. Među brojnim vrstama nalazi se nekoliko lekovitih biljaka, kao i neke prirodne retkosti. Među njima se izdvajaju zanovet, zelenika i zlatan, kao i visoke šume cera, bukve lipe, graba, kitnjaka, sladuna, bagrema i crnog bora. Zbog prostranog šumskog predela predstavlja omiljeno izletište mnogih stanovnika Beograda i turista, jer se na svakom koraku obezbeđen prirodan hlad, a cvrkut ptica i zujanje pčela je muzika za svačije uši. Avala Beograd je jednim delom pošumljena samoniklim drvećem, a drugi deo čini zasađena borova šuma. Borova šuma je idealno mesto za piknik sa porodicom i prijateljima što se najbolje može videti u toplijim mesecima, kada su staze planine pune veselih posetilaca.
Čak osam planinskih izvora čiste vode karakteristično je za Avalu Beograd, a neki od njih su izvor Ledinac, Sakinac, Kamenac i Vranovac.
Avala Beograd - Turizam i sadržaj za posetioce
Verovatno najveću turističku atrakciju predstavlja Avalski toranj. Ipak, nemojte zaboraviti da posetite i pogledate raznovrstan sadržaj namenjen posetiocima svih uzrasta!
Poseta Avalskom tornju
Vidikovac na 122. metru otvoren je za sve znatiželjne posetioce. Iz zastakljenog hodnika se pruža neverovatan pogled na druge delove Beograda, ali i šire na druge delove Zapadne Srbije. Do vidikovca će Vas odvesti lift sa obaveznom pratnjom. Iskoristite priliku i kroz dvogled pogledajte najdalje predele prelepe Srbije. Za posetu Avalskom tornju je obavezno kupiti ulaznicu. Kupovinom ulaznice za vidikovac ostvarujete mogućnost i da posetite kafe-bar i restoran na 119. metru visine sa pogledom koji oduzima dah.
- Osnovna ulaznica: 300 dinara
- Povlašćena ulaznica: 150 dinara (osnovna i srednja škola, studenti i penzioneri uz legitimaciju)
- Posebna karta: 1 dinar (deca do 7 godina, osobe sa invaliditetom, pratnjom i posebnim potrebama, licencirani turistički vodiči sa legitimacijom).
Dečije igralište
Za najmlađe posetioce i njihove roditelje namenjeno je dečije igralište i dečiji park. Igralište i park se nalaze tik uz Avalski toranj i opremljeni su modernim sadržajem za dečiju zabavu - ljuljaške, tobogani, mreže da penjanje, klackalice i vrteške. U sklopu igrališta se nalazi i kafe-bar za osveženje.
Selo vilenjaka
Selo vilenjaka je još jedna zabavna mogućnost za najmlađe posetioce. Neobično Selo vilenjaka čine drvene kućine spojene krivudavim drvenim mostićima. Neke od kućica se nalaze među krošnjama zelenog drveća.
Sportski tereni i teretana na otvorenom
U okviru kompleksa koji okružuje plato Avalskog tornja se pored dečijeg parka i Sela vilenjaka nalaze i otvoreni multifunkcionalni sportski tereni. Namenjeni su za košarku, fudbal ili odbojku, dok su za publiku postavljene su drvene tribine. Vežbaonica na otvorenom opremljena je sa 12 sprava za teretanu – vratila, prečke, benč klupe i druge fitnes sprave.
Veštačka stena
Veštačka stena je jedna od brojnih atrakcija namenjena deci, ali i drugim zainteresovanim posetiocima. Nalazi se u podnožju Sela vilenjaka i nije visoka. Najvažnije, potpuno je besplatna za sve i Vaši mališani mogu se po prvi put oprobati u planinarenju.
Muzej emisione tehnike
U Muezju emisione tehnike na Avali nalazi se istorija radiodifuzije u Srbiji i svetskih telekomunikacija u brojkama, sa imenima najvećih pronalazača, najvećim otkrićima i nacrtima. Muzej je namenjen edukaciji srednjoškolaca i studenata čija su profesionalna opredeljenja elektronika i telekomunikacije, čiji se deo predavanja može organizovati upravo u Muzeju.
Letnji amfiteatar
Veliki letnji amfiteatar napravljen je za potrebe organizovanja kulturnih, umetničkih, zabavnih i sportskih aktivnosti. Tokom letnjeg perioda u jeku turističke sezone subotom i nedeljom se u podnožju tornja organizuju brojni programi - koncerti, predstave i sajmovi.
Spust sa Avalskog tornja
Ljubitelji planinarenja i avanture imaju jedinstvenu priliku da se spuste sa Avalskog tornja uz pomoć profesionalnih alpinista. Spust niz užad se organizuje subotom i nedeljom, a za zakazivanje termina i više informacija savetujemo Vam da pozovete info-centar Avalskog tornja (011 3907-527).
Tabor planinara
Svake godine se na planini Avali održava tradicionalni tabor planinara u organizaciji Službe vodiča izleta i pohoda Planinarskog saveza. Prvi Tabor planinara održao se 2006. godine na Avali, kada je organizovane pešačke ture, planinarska predavanja, planinsko trčanje, planinski biciklizam i orijentiring. Iste godine je održano i prvenstvo Srbije u planinarskoj orijentaciji. Interesantno je da je baš u podnožju Avale Beograd 1929. godine održano prvo takmičenje u Srbiji u smučarskom ili skijaškom trčanju na 8 kilometara, kao i u godinama nakon Drugog svetskog rata.
Najstariji planinarski dom u Srbiji
Na planini Avali se nalazi najstariji sačuvani planinarski dom u Srbiji - Mitrovićev dom u Belom potoku. Sagrađen je 1926. godine nakon prvih naučno-istraživačkih rezultata iz oblasti bioloških, geoloških i mineraloških nauka. Mitrovićev dom ime nosi po svom osnivaču i velikom promoteru planinarstva Dušanu Mitroviću Špirti. Danas je planinarski dom nepokretno kulturno dobro i spomenik kulture.
Planinarsko odmaralište “Čarapićev brest”
Planinarski dom ili odmaralište “Čarapićev brest” predstavlja planinarski, sportski i rekereativni kompleks namenjen turistima. Izgrađen je 1950. godine i još uvek je otvoren za boravak posetilaca. U blizini Doma se nalazi spomenik Vasi Čarapiću. Do pre nekoliko decenija na mestu spomenika stajalo je šest borova gde je Vasa Čarapić okupljao ustanike iz okolnih sela.
Hotel “Avala”
Hotel “Avala” nalazi se u podnožju stepeništa, koje vodi ka spomeniku Neznanom junaku. Zgrada hotela izgrađena je 1928. godine po želji kralja Aleksandra Karađorđevića za potrebe Ministarstva šumarstva i vodoprivrede. Hotel je delo ruskog arhitekte Vikotra Lukomskog i danas je zaštićen kao spomenik kulture. Značaj zdanja hotela ogleda se u arhitektonskim i kulturnim vrednostima - predstavlja spoj tradicionalnih srpskih motiva i elemenata modernizma u arhitekturi.
Izdvojili smo za Vas...
Odmor i opuštanje koje priroda može da ponudi ne može nijedan spa centar. Avala Beograd je pravi raj za oči i dušu, zato Vam predlažemo da dođete i iskusite lepote koje samo priroda može da stvori i uživate u kreacijama koje samo talentovani vajari mogu da sagrade. Već u podnožju ispuniće Vas miris borove šume, dok je na vrhu sve praznik za oči. Naoštrite sva čula, bićete zadivljeni!
Ukoliko su vam potrebni predah i osveženje na Avali se nalazi veliki broj restorana nacionalne kuhinje! Preporuka je restoran Stari Majdan- jedinstven restoran sa velikim izborom domaćih rakija vrhunskog kvaliteta, ali i hrane zbog koje ćete poželeti da se vratite! Takođe, u podnožju Avale, u mestu Zuce, možete posetiti muzej rakije "Bojkovčanka", posvećen svim rakijama iz ovog kraja.Uverite se zašto je Avala zelena oaza Beograda, koja odiše mirom i tišinom.
Izdvojili smo za Vas nekoliko ideja za smeštaj kada se nađete u blizini planine Avale. Iz velike ponude, kada je u pitanju Stan na dan Banjica. Izdvojili smo za Vas i nekoliko opcija za smeštaj na drugim krajevima opštine Voždovac na čijoj se teritoriji i nalazi beogradska planina, izaberite svoj idealan smeštaj i krenite u avanturu.
- Studio “Senza”
Studio “Senza” nalazi se u Miklošićevoj ulici broj 4. Manje je strukture i stan je idealan za boravak najviše dve osobe. Stan se nalazi u prizemlju zgrade u vrlo mirnom kraju Voždovca. Stan poseduje sobu opremljenu velikim bračnim krevetom sa djakuzi kadom i odvojenim kupatilom. Ukoliko dolazite u Beograd sopstvenim prevozom, prilikom rezervacije možete poslati upit i za parking mesto koje se doplaćuje 5€ po danu. Cena smeštaja za jednu ili dve osobe iznosi 40€ po danu.
- Dvosoban stan “Janis Janulis 3”
Dvosoban stan “Janis Janulis 3” nalazi se u ulici Janis Janulis broj 18 (bivši naziv Vojvode Toze 18). Stan je dvosobne strukture i namenjen udobnom boravku najviše četiri osobe. Stan se nalazi u prizemlju potpuno nove i moderne zgrade. Ima jednu odvojenu spavaću sobu, terasu i obezbeđeno besplatno parking mesto. Cena noćenja iznosi 40€ po danu.
- Trosoban stan “Dibonas”
Trosoban stan “Dibonas” smešten je u ulici Vojvode Vlahovića broj 9 u mirnom naselju bez gradske i saobraćajne buke. Vrlo je prostrane strukture i može da ugosti najviše pet osoba. Nalazi se na prvom spratu zgrade bez lifta, ima prostrani dnevni boravak, dve odvojene spavaće sobe i dve terase. U okviru zgrade se nalaze tri garaže, kao i besplatna parking mesta. Cena noćenja za jednu ili dve osobe iznosi 50€, dok je za pet osoba 80€ po danu.
